Al eeuwen lang worden er mythen en sagen verteld waarin kruiden een belangrijke rol spelen. Aan kruiden werden allerlei magische eigenschappen toegeschreven. Voor het ultieme resultaat dienen ze natuurlijk op een specifiek moment en speciale plaats geplukt te worden. Tegenwoordig is veel bekend over de werkzame stoffen in kruiden, waarmee een deel van de magische eigenschappen verklaard kan worden.
Passiebloem Passiflora incarnata
Monnik Jacomo Bosio is in Rome een schrift aan het optekenen met alle plantaardige wonderen uit Gods schepping. Frater Emanuel de Villegas uit Mexico ziet hem bezig en herinnert zich een plant uit zijn geboorteland. Als Jacomo de tekening van de Passiebloem ziet, is hij zo onder de indruk dat hij niet kan geloven dat zo een bloem werkelijk bestaat en dus neemt hij de plant niet op in zijn boek. Andere Mexicanen bevestigen echter het verhaal, en Jacoma kan niet anders dan dit als ‘het grootste wonder van de glorie van Christus’ zien. De bloem staat precies symbool voor de kruisiging van Christus. De bloemcorona ziet hij als de doornenkroon en de 3 stampers als de spijkers waarmee hij aan het kruis genageld is. De 5 kelkbladeren en 5 kroonbladeren voor de apostelen, Peterus en Judas worden voor het gemak even niet meegerekend, de vijf meeldraden voor zijn verwondingen, en zo gaat hij nog even door.
De Passiebloem is een erg mooie bloem met een bijzondere geur die in vele parfums en wierrook wordt gebruikt. De plant heeft een rustgevende werking, waar de Noord-Amerikaanse indianen al gebruik van maakten.
Absint Arthemisia absinthium
Jean Mardet vestigt zich in Frankrijk en begint in zijn kelder een gifgroen drankje te produceren. Het recept heeft hij ergens in Zwitserland opgedaan. Het hoofdingrediënt is alcohol, waarop hij een aantal kruiden laat trekken. Een van deze kruiden is het zeer bittere Absint. Hij voegt Anijs toe, Zoethout, Venkel, Citroenmelisse, Hysop. Liefhebbers, het blijken vooral kunstenaars, vinden al snel de weg naar zijn huisje. Na het drinken van ‘de groene fee’, genaamd Absint, ondervinden velen van hen hallucinerende effecten. Onder invloed van deze Muze, worden veel bijzondere kunstwerken gemaakt, maar ook vinden een aantal uitzinnige gewelddadigheden plaats. Zo vermoordt in Zwitserland een man zijn hele gezin onder invloed van het drankje.
In steeds meer landen wordt het mysterieuze drankje verboden, wat hedendaagse kunstenaars er overigs niet van weerhoudt er lustig op los te drinken, met alle gevolgen van dien.
Brian Molko, de zanger van Placebo, scheurt onder invloed van het drankje een foto van zichzelf in stukken als een fan hem vraagt deze te signeren, omdat hij zo schrikt van zijn beeltenis. Het hevig gechoqueerde meisje geeft haar idool spontaan een klap, waarop hij verklaart dat het toch cool is dat ze nu tegen haar vrienden kan zeggen dat ze hem geslagen heeft.
De hallucinerende werking van het drankje Absint werd in eerste instantie toegeschreven aan thujon, een van de inhoudsstoffen uit het kruid. Thujon zou werken op de GABA-receptoren in de hersenen. Gamma- Aminoboterzuur (GABA) functioneert als een neurotransmitter, die het lymbisch systeem reguleert. Om hier enige invloed van te bemerken, is een extreem hoge dosis nodig. Ook uit Anijs zouden stoffen geëxtraheerd zijn met een hallucinerende werking, maar waarschijnlijk is het hoge alcoholpercentage verantwoordelijk voor de ‘magische effecten’ van het drankje.
Het plantje Absint heeft vooral een gunstige werking op de spijsvertering. De drank is dan ook eigenlijk als aperitief ontwikkeld en tegenwoordig met strikte richtlijnen voor het thujon-gehalte weer toegestaan.
Valeriaan Valeriana officinalis
In de middeleeuwen wordt deze plant aantrekkende en beschermende eigenschappen toegekend. De opvallende geur van de plant wordt hiervoor verantwoordelijk gehouden. De rattenvanger van Hamelen heeft Valeriaanwortel in zijn zakken en lokte daarmee de ratten weg. Katten komen ook op de geur af, rollen zich door het drooggoed en werpen hun zaad af. Daarom wordt Valeriaan als afrodisiacum gezien. Een kus met Valeriaanwortel in de mond levert dan ook gegarandeerd een geliefde op. Heksen en duivels moeten dan weer niets van de geur weten. Wanneer je het kruid bij je draagt, ben je zonder meer beschermd tegen hun invloeden.
De verse of de gedroogde wortel van Valeriaan wordt geneeskrachtig gebruikt. De samenstelling van de inhoudsstoffen varieert sterk. Valereenzuur en isovalereenzuur zijn een paar belangrijke inhoudstoffen, onder andere verantwoordelijk voor de sterke geur van het kruid, die inderdaad katten aantrekt. Het wordt vooral bij nerveuze klachten gebruikt en om de slaap te bevorderen. Wellicht dat vermeende demonen nu spontaan verdwijnen.
Alruin Mandragora officinarum
Deze plant spreekt al sinds mensenheugenis tot de verbeelding. In het Duits is de naam Alraune, wat zou komen van de woorden Alf (elf) en raunen (fluisteren). De wortel, die met zijn vele vertakkingen en bobbels, wel wat weg heeft van een klein mensje, zou magische krachten bezitten. De eigenaar krijgt elfengeheimen te horen en hulp van dit magische volkje om rijkdommen te vergaten, een felbegeerde geliefde te bemachtigen of wat hij ook maar wensen mag. Op de markt zijn de wortels te koop voor veel geld, maar er zijn veel valse in omloop. We kunnen de wortel ook zelf opgraven, maar daar komt de nodige moed en voorzichtigheid bij kijken. De plant is vooral ‘s nachts te vinden, als die oplicht in het donker. Hij groeit onder de galg van een onschuldige gehangene, waar de grond nat is van bloed en sperma. Met behulp van een inktzwarte hond, die 3 dagen is uitgehongerd, trekken we de wortel uit de grond. Een touw om de blootgelegde wortel en de nek van de hond, die we weglokken met een stuk vlees. Natuurlijk zijn onze oren zorgvuldig afgesloten met bijenwas tegen het dodelijke gekrijs dat de Alruin ten gehore zal brengen. De hond bezwijkt door het ijzige gejammer, als zijn taak is volbracht. We passen er voor op, niets van de plant met blote handen aan te raken, tot de wortel geheel gedroogd is.
De Alruin behoort tot de nachtschade familie, en is giftig, net als de meeste andere planten van deze familie. De geur van de plant trekt bepaalde vuurvliegjes aan, die op zwoele zomeravonden gloeien in het donker. De plant groeit graag in een wat zompige bodem, waardoor een zuigend geluid klinkt, als deze uit de grond wordt getrokken. In onze streken is die nauwelijks in het wild te vinden.
Ronde zonnedauw Drosera rotundifolia
Wanneer de ochtendzon alle dauw doet verdampen, blijven op de bladrand van de Zonnedauw kleverige, zoete druppels glinsteren. Dit vocht moet haast wel magisch zijn. Vele alchemisten gebruiken het om goudwater te bereiden. Een drankje dat tegen alle ziekten zou helpen. Een jager die zonnedauw bij zich draagt, tijdens de jacht zal trefzeker schieten. Bij runderen stimuleert het de geslachtsdrift.
De zonnedouw is een ‘vleesetende’ plant. Een exemplaar zou 2000 insecten per zomer kunnen vangen. Ze komen op het zoete kleverige sap aan de bladrand af en door de aanraking rolt het blad zich om het insect heen, wat vervolgens verteerd wordt en de plant bij de eiwitvoorziening helpt. Een infusie of tinctuur van de bladeren werkt ontkrampend op de luchtwegen en kan gebruikt worden bij verschillende soorten hoest. Vers sap kan uitwendig gebruikt worden op eksterogen en wratten.
Goudsbloem Calendula officinalis
Wanneer je wilt dat je geliefde naar je terugkeert, dan strooi je het zaad van de goudsbloem in zijn voedsporen. Zijn liefde zal groeien zoals de Goudsbloem, bloeien en niet verwelken. Een jongen die een goudsbloemwortel op zijn lichaam draagt, in een violet zijden doekje, zal zich door vele vrouwen geliefd en bemind vinden. Ook zal de Goudsbloem onthullen of je geliefde van je houdt. Als de oranje blaadjes een voor een worden uit getrokken, bij ieder blaadje afwisselend de spreuken: ‘hij houdt van mij’ of ‘hij houdt niet van mij’, zal het laatste blaadje ’t vertellen. Ook in vele liefdesdranken is de Goudsbloem onmisbaar.
De Goudsbloem begint in het voorjaar te bloeien en houdt dat vol tot diep in de herfst. De oranje bloemen draaien zich een zomer lang naar de zon. Goudsbloemen hebben een sterke geur waar een insectenwerende werking van uit gaat. Aaltjes en mieren zijn er niet zo dol op. Anderen worden er juist door aangetrokken, zoals de zwarte luis, waardoor de buurplanten daarvan gevrijwaard blijven.
De lintbloemen van de goudsbloem bevatten inhoudsstoffen met een sterke wondheldende werking. Het wassen van de huid met een goudsbloeminfusie geeft een verfrissend resultaat.
Wolfskers Atropa bella-donna
Cleopatra heeft op een gegeven moment besloten om zelfmoord te plegen. Op haar slaven probeert ze allerlei methoden hiervoor uit. De bessen van de wolfskers doden snel, maar bevallen haar niet zo vanwege de zeer pijnlijke dood.
Livia heeft niet de dood van zichzelf, maar van haar man voor ogen. Hij is op de hoogte van haar vergiftigingpraktijken en maakt dus altijd zelf zijn eten klaar, maar door het gif van de wolfskers in de vruchten van zijn favoriete vijgenboom te injecteren, slaagt ze uiteindelijk toch.
Mooie vrouw, betekent het tweede deel van de wetenschappelijke naam. Een paar druppels van een waterig plantenaftreksel in het oog gedruppeld, vergroten de pupillen wat een verleidelijk effect geeft. Wellicht heeft de Wolfskers dus niet alleen dood op zijn geweten.
Wolfskers is een zeer giftige plant. Een van de inhoudsstoffen is atropine. De toxische dosis ligt vlakbij de genezende. De juiste dosis verschilt van persoon tot persoon. Wolfskers heeft een zeer sterk ontkrampende werking en mag beslist alleen gebruikt worden onder begeleiding van een arts.
Doornappel Datura stramonium
De bladeren van de doornappel heeft een oud vrouwtje in een heerlijk baksel verwerkt. Ze krijgt een overnachting aangeboden bij een rijk gezin en geeft hen als dank allemaal een grote plak van haar lekkere koek. Zelf eet ze er niet van, zo verzadigd is ze van al het lekkers wat ze heeft gekregen. Als de hele familie bedwelmd is, steelt ze snel al hun kostbaarheden. De volgende dag, als de meeste gezinsleden weer bijgekomen zijn, wordt ze gearresteerd.
Aan de zogenaamde ‘dodenwijn’ worden vaak zaden toegevoegd van de Doornappel. Wie er te veel van drinkt, raakt langzaam verlamd, beginnend bij de voeten en de handen. Het bewustzijn verdwijnt als laatste. Velen zijn zo naar het graf gedragen, maar wat blijkt, na enkele dagen is het gif uitgewerkt en een mysterieuze wederopstanding volgt. Natuurlijk hebben we nu te maken met zombies, tot leven gewekte doden, en die verkopen we dus maar beter als slaaf.
Niet alleen de dodenwijn heeft zulke effecten, ook in een degelijke heksenzalf mag de Doornappel niet ontbreken. Gesmeerd daar waar de huid het dunste is, onder de oksels bijvoorbeeld, zorgt de zalf dat je kunt vliegen en het ultieme seksuele genot beleeft.
Doornappel is ook weer een zeer giftige plant. Vroeger werd die vanwege de atropine gebruikt om de hartslag te versnellen, of als tegengif bij bepaalde paddenstoelen. De plant verhoogt de prikkelgeleiding en heeft een verdovende werking. Bij een overdosis treden hallucinerende effecten op. Het gebruik van deze plant is wegens de giftigheid sterk af te raden.
Slaapbol Papaver somniferum
Demeter is ontroostbaar als haar dochter Persetone, door Hadas, de god van de onderwereld is geschaakt. Zeus besluit naar hardnekkig smeken van Demeter dat haar dochter 3 seizoenen bij haar mag verblijven, maar in de winter bij haar gemaal in de onderwereld zal zijn. Demeter is nog altijd wanhopig en grijpt naar de Slaapbol om haar naar een wereld van vergetelheid te brengen.
Aeneas onderneemt een tocht door de onderwereld samen met de priesteres van Hecate. Op een gegeven moment, worden ze belaagd door hellehond Cerberus. Van de priesteres krijgt hij snel een hapje honing met Slaapbol toegeworpen. De hellehond verslint het gulzig en valt in een diepe slaap, zodat de reis vervolgd kan worden.
Een drank van de onrijpe zaadhulzen wordt aan kleine kinderen gegeven, zodat zij indommelen en de ouders de hele dag op het land kunnen werken.
Het ingedroogde melksap van de onrijpe zaadhulzen van de Slaapbol ofwel Papaver, wordt opium genoemd. Dit goedje bevat vele verdovende alkaloïden, waaronder morfine en codeïne. Morfine is een zware pijnstiller die alleen in extreme gevallen wordt ingezet door een arts. Behalve verdovend is het hallucinerend en verslavend. De reden dat het menselijk lichaam zo sterk op opiaten reageert, is dat wij zelf bij pijn endorfine aanmaken. In het lichaam zitten receptoren waar endorfine precies inpast en waar het een verdovende reactie in gang zet. De vorm van het morfinemolecuul komt genoeg overeen met endorfine om precies in deze receptoren te passen. Een verslaving ligt op de loer. Bovendien is steeds meer van de werkzame stof nodig, omdat de receptoren ongevoeliger worden, naarmate er vaker opiaten voorhanden zijn. Een overdosis komt steeds dichter bij.
Heroïne is een halfsynthetische drug, bereid uit morfine. De Slaapbol mag volgens de Opiumwet niet zomaar gekweekt worden. Ook bereidingen van de Slaapbol vallen onder de Opiumwet, behalve het maanzaad.
Maretak Viscum album
Balder, de zoon van de Noord-Germaanse goden Frigg en Odin, is bij bijna alle goden geliefd vanwege zijn haast onaardse schoonheid en zijn onschuld. Als een aantal van hen droomt dat zijn leven in gevaar is, wordt er onmiddellijk actie ondernomen. Alle elementen, planten, dieren enz. wordt een eed afgenomen dat ze hem niet zullen kwetsen. De Maretak is hierbij overgeslagen omdat deze er zo ongevaarlijk uitziet. Een jaloerse god Loki ontdekt dit en tijdens een wedstrijd pijlen schieten zorgt hij dat Balder dodelijk getroffen wordt door een Maretakpijl. Op verzoek van de andere goden wordt hij weer tot leven gewekt door de godin van de liefde, die daartoe de Maretak tot een symbool van liefde maakt, in plaats van haat.
Maretak is een heilige plant en mag natuurlijk alleen uit de eik gesneden worden met een gouden sikkel, 6 dagen na volle maan.
Maretak is een halfparasiet die op allerlei gastplanten groeit, van naald- tot loofbomen die liefst wel op een kalkrijke bodem staan. Water, mineralen en zouten ontneemt de Maretak zijn gastheer, maar niet zo veel dat deze sterft. De Maretak heeft groene bladeren en neemt zelf CO2 op voor de fotosynthese, waarmee die suikers en organische stoffen aanmaakt. Maretak heeft een bloeddrukverlagende werking. Ook vandaag de dag wordt de Maretak nog altijd als symbool van de liefde gezien.
Sint-Janskruid Hypericum perforatum
Dit kruid groeit voor het eerst als er bloed uit de doorboorde tong van Johannes op de grond drupt. De beste man is op dat moment ook al onthoofd, maar Herodias, van wie hij laster gesproken heeft, meende ook nog even wat naalden in zijn tong te moeten steken. Gelukkig blijkt het een erg nuttig kruid wat de kop op heeft gestoken.
In het Saarland is er op een gegeven moment een jonge vrouw al bijna bezweken voor de verleidingskunsten van de duivel. Ten einde raad besluit ze op een Sint-janskruid te gaan zitten. De duivel, die nu natuurlijk zijn macht over haar kwijt is, ontsteekt in woedde en wreekt zich op de plant door deze met naalden te doorboren.
Ook voor een jongeman, die ten prooi is gevallen aan een liefdesbetovering en nu tegen zijn wil een meisje begeert, blijkt Sint-janskruid een verlossing. Zijn moeder, die het gebeuren al een tijdje aanziet, koopt hem een paar nieuwe schoenen waar ze het kruid in verstopt. Haar zoon snelt naar het dorp op zijn nieuwe aanwinst. Helemaal verhit daar aangekomen, koopt hij een volle kan witbier, die hij in zijn schoen giet en vervolgens opdrinkt. Vanaf dat moment kan hij het meisje niet meer luchten of zien.
Natuurlijk is Sint-Janskruid het beste werkzaam als het met Sint-Jan, wat op 24 juni valt, geplukt wordt.
Sint-Janskruid heeft een euforiserend effect op het gemoed, waardoor onaangename gedachten en stemmingen verdreven worden. Het is een rustgevende plant die bij depressies wordt ingezet. Er wordt wel gezegd dat de plant zoveel zonlicht in zich opslaat om ons door moeilijke tijden te helpen.
Tegen het licht gehouden zijn allemaal kleine gaatjes te zien in de bloemblaadjes. Vandaar het tweede deel van de wetenschappelijke naam: perforatum. Deze gaatjes zijn gevuld met olie. Wanneer de gele bloementjes van dit kruid op olie gezet worden, en we dit mengsel laten trekken op een zonnige plaats, zal de olie rood kleuren door de hypericine die vrijkomt bij kneuzing. Deze olie kunnen we uitwendig gebruiken. Het werkt herstellend bij zonnebrand, blaren en andere verwondingen. Vooral bij zenuwpijn pijnstillend. Wel oppassen met zonlicht op een pas ingesmeerde plek; de olie is fototoxisch.
Stinkende gouwe Chelidonium majus
In het voorjaar, als de zwaluwen terugkeren, begint de Stinkende gouwe juist te bloeien. Wanneer ze het land verlaten, verwelkt de Stinkende gouwe. Vandaar chelidonium in de naam, wat komt van het Griekse chelidon, ofwel zwaluw. De zwaluwen maken ook naarstig gebruik van het kruid dat naar hen vernoemd is. Met blindheid geslagen jongen worden genezen door Stinkende gouwe. Ook op de mens heeft het dit effect. Bovendien verhelpt Stinkende gouwe geelzucht. Dit is aan het gele melksap te zien. Je hoeft hiervoor alleen wat blaadjes in je schoen te leggen of pannenkoeken met Stinkende gouwe blad te eten.
De kleur van het melksap en de goudgele bloemen bewijzen ook duidelijk dat deze plant uitermate geschikt is bij de alchemistische bereiding van goud. De naam van de plant. Chelidonium wordt daarom een beetje aangepast tot Coeli donum, wat ‘geschenk van de hemel’ betekent.
Een plant waar we goud van kunnen maken, is natuurlijk het middel om wereldvrede te bewerkstelligen. Daarvoor moeten we dan wel behalve de plant ook een mol opofferen en het hart van de mol samen met de plant bij ons dragen.
Stinkende gouwe is een giftige plant, maar heeft ook een aantal heilzame werkingen. De chelidonines uit het melksap bevorderen de galsecretie en de leverfunctie. Bovendien is het krampstillend voor de maag, darmen, lever.
Uitwendig gebruikt remt het melksap de celdeling en breekt keratine af, een eiwit van de hoornlaag in de opperhuid. Het gele vocht is daarom geschikt om wratten en likdoorns aan te pakken. Wel de huid eromheen beschermen.
Oogbindvliesontsteking en hoornvliesvlekken kunnen ook behandeld worden met dit kruid. Hiervoor kun je een oogbad nemen van water met wat melksap erin.